Inflatie is een veelvoorkomend woord wat vaak wordt gebruikt bij economische discussies, in dagelijkse gesprekken en ook in nieuwsuitzendingen. Maar wat betekent inflatie nu precies en hoe beïnvloedt het ons dagelijks leven? In dit artikel duiken we dieper in het concept van inflatie, hoe het wordt gemeten en welke impact het op onze koopkracht heeft en de economie.
De definitie van inflatie
Inflatie is de stijging van het algemeen prijsniveau van goederen en diensten in een economie over een bepaalde periode. De koopkracht van geld daalt, wanneer de prijzen stijgen. Dit wil zeggen dat de prijzen duurder worden en mensen dus minder kunnen kopen voor hetzelfde geld. Inflatie wordt uitgedrukt als een percentage dat de gemiddelde stijging in de loop van een jaar aangeeft.
Hoe wordt inflatie gemeten?
De meest voorkomende methode om inflatie te meten is aan de hand van de consumentenprijsindex, ook wel de CPI. De CPI inflatie in Nederland meet de gemiddeld prijs verandering over de tijd van een vastgestelde mand van consumptiegoederen en diensten. Deze worden bepaald door te kiezen voor uitgaven die typisch zijn voor huishoudens Deze mand kan producten bevatten zoals bijvoorbeeld kleding, medische zorg, voedsel, onderwijs, of wonen. Deze prijzen worden regelmatig met elkaar vergeleken en aan de hand hiervan kunnen statistici berekenen hoeveel de kosten van levensonderhoud gestegen zijn.
Wat is de oorzaak van inflatie?
Inflatie wordt door verschillende factoren veroorzaakt. Deze worden onderverdeeld in twee categorieën, namelijk vraaginflatie en kosteninflatie.
Vraaginflatie speelt een rol wanneer de vraag naar producten en diensten groter is dan het aanbod. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens een ‘economische boom’. Dit betekent dat mensen meer te besteden hebben. Ondernemingen kunnen in dit soort situaties de prijs verhogen, aangezien consumenten bereid zijn om meer te betalen.
Kosteninflatie wordt juist veroorzaakt door de stijging van productiekosten, zoals bijvoorbeeld lonen en grondstoffen. Wanneer de productiekosten stijgen, geven bedrijven deze kosten vaak door aan de consument, in de vorm van verhoogde prijzen.
Inflatie kan daarbij ook nog worden beïnvloed door monetaire factoren. Een voorbeeld hiervan is wijzigingen in de geldvoorraad. Centrale banken, zoals de Federal Reserve, of de Europese Centrale Bank kunnen de omloop van geld beïnvloeden door rentetarieven aan te passen. Een andere manier is om financiële activa te kopen over verkopen. Deze toename van de geldvoorraad heeft direct invloed op de inflatie.
Gevolgen van inflatie
Misschien verwacht je het niet, maar inflatie heeft negatieve, maar zeker ook positieve effecten op de economie. Een matige inflatie kan wijzen op een groeiende economie. Het kan daarbij ook helpen op deflatie te voorkomen. Bijvoorbeeld een situatie waarin dalende prijzen de economische activiteiten verminderen, omdat bedrijven en consumenten hun uitgaven uitstellen in de hoop op lagere prijzen.
Inflatie kan ook leiden tot onzekerheid. De koopkracht van veel consumenten zal daarbij ook achteruit gaat. Voor mensen met vaste inkomsten of pensioen kan inflatie dus erg schadelijk zijn, aangezien hun inkomsten niet met dezelfde percentages stijgen als de inflatie. Dit kan tevens leiden tot een daling van de levensstandaard. Dit komt doordat een inflatie ervoor kan zorgen dat het moeilijker wordt om de basisbehoeften te betalen.
Vond je het interessant om over de definitie van inflatie te lezen en ben je geïnteresseerd in meer verschillende weetjes? Neem dan eens een kijkje op wistjedatweetjes.nl.